Inne strony rękopisu Pana Tadeusza, Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław 2017, katalog + faksymile, wymiary 21 x 29,5 cm, stan dobry.
Autograf epopei, zwany „rękopisem dzikowskim”, jest chlubą ossolińskich zbiorów rękopiśmiennych, a jako jeden z najważniejszych zabytków piśmiennictwa polskiego został wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć świata. Traktowany jak relikwia, przetrwał w stanie niemal kompletnym, stanowiąc klejnot kolekcji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Poza obrębem „manuskryptu dzikowskiego” zachowały się pojedyncze karty brulionu i czystopisu, przechowywane obecnie w: Bibliotece Polskiej w Paryżu, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie oraz w Ośrodku Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II w Rzymie.
Osiemnaście zachowanych kart wraz z manuskryptem „dzikowskim” oraz rękopisem Objaśnień, zostanie pokazanych w Muzeum Pana Tadeusza na wystawie wplecionej w stałą ekspozycję. Inne strony rękopisu „Pana Tadeusza” będą nie tylko opowiadały o losach rękopisu, ukażą również zmiany, dokonane przez Mickiewicza w trakcie powstawania epopei, przypomną jej rolę w kulturze polskiej. Zarysowane w utworze „rozległe widnokręgi” stanowią panoramę społeczeństwa polskiego przełomu XVIII i XIX wieku – mówi kuratorka wystawy Małgorzata Orzeł. – Wzrok poety nakierowany na przyszłość sięga jednak poza ich krańce. Horyzont nie rysuje się wyraźnie, ale duchowa siła wierszy epopei otwiera przyszłość. Otwiera ją niezmiennie dla kolejnych pokoleń Polaków.
Wystawie towarzyszą grafiki przygotowane przez ilustratorkę i tatuażystkę Annę Szejdewik (Coxie) oraz przestrzeń ze stanowiskami interaktywnymi zawierającymi zadania dla dzieci i dorosłych. Pozwoli to w nietypowy sposób zaznajomić się z problematyką interpretacji Pana Tadeusza oraz procesu twórczego – Wieszcz wielokrotnie zmieniał i poprawiał tekst poematu, co można zauważyć, porównując brudnopis, czystopis i tekst, znany ze szkoły.
W programie towarzyszącym zaplanowano wiele wydarzeń, m.in. oprowadzenie kuratorskie, warsztaty rodzinne, warsztaty z grafologiem czy zajęcia pisarskie. Wydana zostanie również publikacja przybliżająca losy kart rękopisu wraz z ich wizerunkami, a także kopia zeszytu zawierającego czystopis Ksiąg I-III oraz początek Księgi IV – Pana Tadeusza.
