Albrecht DÜRER, ŁAŹNIA MĘSKA, 1496

Drzeworyt langowy, papier żeberkowy zdublowany na bibułę. Wym. 39,3 x 28,4 cm (odb. obcięta). Sygn. śr.d.: AD. Bartsch 1808, poz. 128; The Illustrated Bartsch, t. 10, s. 396-8, poz. 328. Prezentowana na aukcji kolekcja pozwala na przybliżenie rangi Dürera jako grafika i wirtuozerskiego opanowania przez niego technik rytowniczych. Warto zwrócić uwagę na muzealnej klasy pod względem rzadkości, męczeństwo Św. Katarzyny, poz. 10. Kolekcja prezentuje rozległość zainteresowań wielkiego artysty. Od tematów religijnych - poz. 10, 12, 113, przez quasi-mitologiczne poz. 14 i alegoryczne poz. 15, po świeckie - poz. 11, miłość z poz. 16, humanistyczne zainteresowanie aktem jako wyrazem doskonałości ludzkiego ciała - poz. 14. Ciekawostką dla miłośników grafiki jest odwrócona kopia contrepartie - poz. 14.

Malarz, grafik, rysownik, a także teoretyk sztuki. Jeden z największych artystów przełomu epok, przyjaciel uczonych i artystów, nadworny artysta cesarza Maksymiliana I, a potem Karola V. Uczył się w warsztacie złotniczym ojca i u malarza Michaela Wolgemuta wczasach powstawania Liber Chronicarum. Odbył podróż czeladniczą po Alzacji i Szwajcarii. Dwukrotnie wyjechał do Włoch (lata 1494-95 i 1505-06), gdzie kopiował miedzioryty Mantegni. W Wenecji ZNAKOMICIE OPANOWAŁ TECHNIKĘ POSŁUGIWANIA SIĘ ŚWIATŁOCIENIEM I PÓŁTONAMI. Po powrocie osiadł w rodzinnej Norymberdze, gdzie prowadził warsztat malarski i graficzny, w którym zatrudniał wielu uczniów i czeladników. Dürer zrewolucjonizował grafikę, przemógł techniczne ograniczenia drzeworytu. Wprowadził cieńszą, delikatniejszą linię, wysubtelnił cieniowanie, w znacznym stopniu rozszerzając skalę waloru, nauczył się oddawać fakturę i przestrzenność rzeczy, co pozwoliło mu na niespotykaną przedtem szczegółowość i programową złożoność kompozycji. Opanował nie tylko drzeworyt i miedzioryt, ale próbował swoich sił też w kwasorycie i suchej igle. Nadał rycinom rangę samodzielnego dzieła sztuki. Świadomie wykorzystywał możliwości łatwego rozprzestrzeniania się odbitek do budowania swojej sławy, wydając całe serie grafik (najsłynniejsze: Duża i Mała Pasja, Apokalipsa, Żywot Marii) i dbając o umieszczenie swojego monogramu w widocznym miejscu. Sztandarowymi dziełami rytowniczymi Dürera były trzy miedzioryty znane jako tzw. sztychy mistrzowskie: Św. Hieronim w pracowni, Rycerz, Śmierć i Diabeł oraz Melancholia I, nazwana przez Panofskiego jego psychologicznym autoportretem. Nie stronił też od bardziej jednoznacznych wizerunków własnych, jak w Łaźni męskiej, gdzie poza sobą umieścił też swojego uczonego przyjaciela, Wilibalda Pirkheimera (otyły mężczyzna po prawej).