Adam Styka, GÓRAL Z ZAKOPANEGO, 1933

69,7 x 55,5cm - olej, płótno naklejone na tekturę sygn. p.d.: Zakopane 1933 | ADAM | STYKA [w ramce]

 

Na odwrocie:

– dwukrotnie okrągła pieczęć [...] | PARIS | EXPOSITION;

– obok wzdłuż lewej krawędzi numer odwołujący się do pozycji katalogowej na wystawie w Brukseli (ołówkiem): no 33;

– przy górnej krawędzi, centralnie, nalepka firmy transportowej (druk, pieczęć, tusz): [ROB]INOT Freres | [...]LITÉ d’EMBALLAGE et TRANSPORT | D’OBJETS D’ART | 18, Rue Yvart – PARIS (15e) | Téléph.: VAUGIRARD 10-69 | 18742 B [w ramce] | M Styka | Exposition: Bruxelles;

– poniżej numer (ołówkiem): RF 351e/;

– ponadto l.d. nalepka Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (pieczęć, druk, maszynopis, tusz): 24775 Autor Styka Adam 24775 | Tytuł Góral z Zakopanego wykonanie ol. | Cena Właściciel Data 10. LUT. 1933

 

Adam Styka już na wczesnym etapie twórczości wyjeżdżał do Afryki, skąd przywiózł nowe, pełne słońca, barwy i uchwycone na płótnach lokalne życie. To właśnie stało się wyróżnikiem jego twórczości. Nie skupiał się wyłącznie na egzotycznym pejzażu, lecz zgłębił, niczym etnograf, tamtejszego człowieka, uwieczniając jego codzienne zajęcia i obyczaje. Adam Styka był „malarzem słońca“, którego płótna wyróżniały się nasyconymi, kontrastowymi barwami. Zamknięte w ramy widoki były niczym okna, z których biło oślepiające, afrykańskie słońce.

Efekty świetlne w jego obrazach, polegające na użyciu prawie jaskrawych barw, przy niezwykłej umiejętności harmonizowania przepychu kolorów jego palety i przez umiejętne ich dozowanie, są wyjątkowe we współczesnym malarstwie. Jego błękity są czyste jak kryształ, a rdzawe czerwienie są zadziwiająco nasycone żarem. Artysta portretuje prawdziwe typy ludzi w atmosferze czarodziejskich świateł...

Pierre Bearn [w:] Cz. Czapliński, Saga rodu Styków, Nowy Jork, 1988 s. 146

Te same cechy prezentuje Góral z Zakopanego. Obraz datowany przez artystę na 1933 rok musiał powstać w styczniu. Mimo zimowej aury, twarz starego górala skąpana jest w ciepłym, niemal afrykańskim, zachodzącym słońcu. Prosto z Zakopanego płótno trafiło w lutym na wystawę do warszawskiej Zachęty. Stamtąd,wraz z pozostałymi dziełami, wyjechało w kwietniu na wystawę do Brukseli. Obraz zapewne pozostawał w zbiorach Adama Styki do czasu, kiedy znalazł się u zaprzyjaźnionej, francuskiej rodziny Schlockoff. Paul Schlockoff był bliskim znajomym artysty, któremu Adam Styka, po wyjeździe do Ameryki, powierzył prowadzenie swoich interesów we Francji. Schlockoff zajmował się nie tylko sprzedażą obrazów artysty, ale również paryskiego mieszkania przy Place Pigalle 5.

 

Obraz wystawiany, opisany i reprodukowany w:

– Przewodnik 81, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa II 1933, s. 11, nr kat. 174 [Góral z Zakopanego];

– „Świat“, 1933 nr 8 (25 II), il. s. 17 [Góral];

– Adam Styka, Exposition Aux Galeries du Studio, Bruksela 21 IV – 4 V 1933, nr kat. 33 [Vieux montagnard polonais];

– Sprawozdanie Komitetu Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie za 1933 rok, s. 31 [Góral z Zakopanego].

 

 

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).

Adam Styka (Kielce 1890 - Nowy Jork 1959) – syn malarza Jana i młodszy brat Tadeusza Styki –  był malarzem-orientalistą. Początkowo studiował matematykę i inżynierię, później rozpoczął studia w École Nationale des Beaux Arts w Paryżu (1908-1912). Podczas I wojny światowej służył w Błękitnej Armii gen. J. Hallera – najpierw we Francji (medal za bitwę pod Verdun), później w Polsce. Jako malarz zaczął od scen rodzajowych, ale po podróży do Afryki Północnej tworzył przede wszystkim obrazy o tematyce orientalnej. Motywy znajdował podczas, wielokrotnie powtarzanych, wypraw do Maroka, Algieru, Tunisu i Egiptu. Swoje prace wystawiał głównie za granicą, w okresie międzywojennym miał też kilka wystaw w kraju, m.in. w warszawskiej Zachęcie. Pokazy te cieszyły się zawsze ogromnym powodzeniem u publiczności, a wystawione obrazy znajdowały wielu chętnych nabywców. Adam Styka malował też obrazy religijne (znany obraz Chrystusa Króla; 1944; dla oo. palotynów w Warszawie; zniszczony w pożarze w roku 2007) i zajmował się ilustracją książkową, m.in. opracował ilustracje do „W pustyni i w puszczy” H. Sienkiewicza. Po II wojnie światowej artysta mieszkał i tworzył w Stanach Zjednoczonych – malował pejzaże i mieszkańców Meksyku czy Arizony oraz - szczególnie liczne – obrazy o tematyce religijnej. Kierował również pracami konserwatorskimi przy panoramie Golgota, dzieła jego ojca, Jana Styki (odsłonięta po renowacji w roku 1951 w Los Angeles).