Erna Rosenstein (1913-2004), BEZ TYTUŁU, 1947 r.

tempera/karton, 14 x 17 cm
sygnowana w kompozycji: ER i datowana p.d.: 1947
Praca pochodzi z wczesnego okresu twórczości artystki. Jest to duża rzadkość na rynku sztuki, ponieważ obrazów z lat 40. XX wieku zachowało się stosunkowo mało i dzisiaj znajdują się głównie w kolekcjach muzealnych. W tym okresie widać silny wpływ stylistyki Grupy Krakowskiej, a przede wszystkim prac Marii Jaremy tworzonych podczas okupacji i w okresie tuż powojennym. Przedstawienie figuratywne (sylwetka człowieka) łączy się tu z fascynacją abstrakcją (która wypełnia szczelnie przedstawienie). Intensywna kolorystyka kontrastuje z traumatycznymi przeżyciami wojennymi. Artystka w tym czasie podejmuje tematykę getta, szabrowników i egzekucji ludności cywilnej. Tu mamy scenę dziejącą się prawdopodobnie w kawiarni, może nawet jest to słynna krakowska Kawiarnia Plastyków mieszcząca się przy ulicy Łobzowskiej, gdzie podczas wojny pracowała Maria Jarema i tworzyła bardzo podobne stylistycznie prace. Rosenstein znała to miejsce, bywała tam zarówno w latach 30., jak i po wojnie. Było to jedno z tych miejsc, gdzie powstała druga Grupa Krakowska i gdzie spotykali się artyści awangardowi tego okresu.
Malarka i poetka związana głównie z poetyką surrealizmu. Studiowała w wiedeńskiej Frauenakademie (1932-1934), a następnie w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1934-1936), gdzie była związana z kręgiem artystów Grupy Krakowskiej, sama reprezentując lewicowy światopogląd. W 1937 odbyła podróż do Paryża, gdzie zetknęła się z twórczością surrealistów, którzy wywarli dominujący wpływ na jej przyszłą twórczość zarówno plastyczną, jak i literacką. Podczas II wojny światowej przebywała we Lwowie, udało jej się uciec z tamtejszego getta i przedostać do Warszawy, a pod koniec wojny do Częstochowy. Po wojnie utrzymywała stały kontakt ze środowiskiem artystów krakowskich, mimo że mieszkała w Warszawie (wraz z mężem Arturem Sandauerem). Współtworzyła drugą Grupę Krakowską między innymi z Tadeuszem Kantorem, Marią Jaremą i Jadwigą Maziarską. W okresie realizmu socjalistycznego nie uczestniczyła w życiu artystycznym, po 1955 roku brała udział w najważniejszych wystawach krajowych oraz prezentacjach malarstwa polskiego na świecie. Uczestniczyła w sympozjach artystów awangardowych lat 60. i 70. (m.in. Plenerach Koszalińskich w Osiekach czy Sympozjum Złotego Grona w Zielonej Górze). Laureatka nagród: im. Cypriana Kamila Norwida (w 1976 roku) i im. Jana Cybisa (w 1996 roku). Od kilku lat jej twórczość cieszy się dużym zainteresowaniem galerzystów europejskich i amerykańskich (w kwietniu 2020 roku zostanie zaprezentowany jej dorobek w nowojorskiej galerii Hauser & Wirth).