ołówek, gwasz, kredka, papier, 27 × 20 cm
sygn. i dat. l. d.: Juliusz Kossak / 849
na odwrocie opisany: Portret Adama Hr. Potockiego z Buczacza | Robił Kossak przed wyjazdem swoim zagranicę
Adam hr. Potocki h. Pilawa (Złota) – cesarski major wojsk austriackich, właściciel dóbr ziemskich w Buczaczu, położonym w powiecie kołomyjskim w Galicji. Syn Marcelego Potockiego i Teresy z d. Oborskiej. Urodzony w Buczaczu w 1804 roku. Około 1830 r. wszedł w związek małżeński z Filipiną Dittmayer von Rusfelden, z którą miał trójkę synów: Emila, Artura i Oskara. Genealogicznie dał początek tzw. II szczepowi Pilawy Złotej, II linii Lwowskiej oraz III gałęzi Rodu Potockich. Zmarł
w Podpieczarach w 1890 r. w wieku 86 lat.
Oferowany w katalogu portret hrabiego Adama Potockiego pochodzi z wczesnego okresu w twórczości artysty, w literaturze określonego przez lata 1843-1855. Kluczowa dla tego czasu była znajomość z późniejszymi mecenasami jego sztuki, hrabiami Kazimierzem i Juliuszem Dziedzuszyckimi, poprzez których nawiązał ważne kontakty ze środowiskiem ziemiańskim i pierwsze zlecenia. Zapraszany do majątków przez przyjaciół swoich protektorów, gościł w Małopolsce, na Podolu, Wołyniu i Ukrainie. Pobyty te zaowocowały powstaniem licznych portretów właścicieli ziemskich, studiów koni oraz scen obrazujących przejażdżki i polowania. Portret hrabiego Adama Potockiego h. Złota Pilawa powstał, na krótko przed wyjazdem artysty do Petersburga, gdzie spędził kilka miesięcy między 1849 a 1851 rokiem. Stanowi egzemplifikację chętnie stosowanej wówczas przez Kossaka techniki polegającej na podmalowaniu gwaszem rysunku wykonanego ołówkiem i kredkami, cieniowanego białą kreską. Już na wczesnym etapie twórczości prace artysty świadczyły o doskonałym zmyśle obserwacji i umiejętności przelania wrażeń wzrokowych na papier.
