Zegar kaflowy

mechanizm: mosiądz, stal, dzwonek: spiż, obudowa: mosiądz złocony i srebrzony, szkło;
odlewanie, cyzelowanie, złocenie, srebrzenie, wycinanie, grawerowanie, oksydowanie;
9,1 x 12,3 x 12,3 cm, tarcza: 10,5 x 10,6 cm,
pierścień cyfrowy: średn. 10,2 cm, szer. 1,6 cm, dzwonek: średnica 6,4 cm. tarczka nastawcza budzika: średnica 5,7 cm;
sygnowany na dolnej płycie: „MICHAEL/PFUNLER IN RIGA"
Ryga, Michael Pfunler, 3. ćw. XVII w.
Zegar kaflowy jednowskazówkowy, w obudowie czworobocznej, wspartej w narożach na nóżkach w kształcie główek maszkaronów, mieszczącej mechanizm ze szkieletem płytowym, o napędzie sprężynowym, bijący godziny, z budzikiem. Szkatuła ogzymsowana, ścianki proste, prawie całkowicie wypełnione przeszkleniami ujętymi ramkami w formie wy dłużonych prostokątów, na krótkich bokach uskokowo zaokrąglonych, zdobionych grawerowanymi zygzakami. W dolnej, srebrzonej z obu stron pokrywie dzwonek mocowany na strzemiączku, obok otwór do nakręcania budzika. Dekoracyjnie opracowane motylkowe zamknięcie wieczka z wyrytym z jednej strony goździkiem, z drugiej rozetą oraz wicią roślinną na jego wydłużonej blokadzie, mocowanej od spodu gzymsu dolnego. Tarcza z wąskim pierścieniem z rzymską skalą godzinową. W narożach grawerowane stylizowane kwiaty (m.in. goździk), W polu środkowym tarczka nastawcza budzika z grawerowaną rozetą pośrodku i arabskimi oznaczeniami godzin na obwodzie. Wskazówka mosiężna, z małym ażurowym grotem ujętym symetrycznie dwoma kółkami oraz z pierścieniem w przeciwwadze służącym do wskazywania godziny ustawionej na tarczce budzika. Pole środkowe z grawerowanym wieńcem laurowym. Płyty mosiężne łączone czterema graniastymi filarkami, mocowanymi od strony dolnej płyty ozdobnymi nakrętkami w formie rozet. Napęd chodu ze ślimakiem wyrównawczym i łańcuszkiem Galla oraz bezpiecznikiem naciągu sprężyny. Wychwyt szpindlowy współpracujący z regulatorem balansowym. Sekcja bicia zapadowa. Bębny napędowe bicia i budzika grawerowane w wić roślinną z owocami poziomki i jeżyny (?). Płyta dolna złocona, z grawerowaną sygnaturą. Balans ujęty kokiem typu angielskiego, owalnym z ażurową wicią poziomkową. Podobnie kształtowana stopa koka, blokada zapadki bębna chodu oraz przeciwwaga zapadnika bicia. Włos balansu regulowany przesuwką z ośmiopolową podziałką z oznaczeniami:" Se Fo". Koło zapadowe pełne, z grawerowaną dekoracją z wici roślinnej i arabskimi oznaczeniami godzin przy wrębach. Młoteczek wybijający godziny stalowy, graniasty. Budzik z wychwytem szpindlowym jako regulatorem prędkości.
Stan zachowania: silne przetarcia srebrzeń na wieczku brak sprężyny, czopa napędowego i młoteczka budzika oraz jednego wąsa maszkarona w jednej z nóżek; nóżki pierwotnie mocowane do wieczka (otwory po wkrętach mocujących zaślepione).
Czasomierz typowy dla produkcji zegarmistrzowskiej ośrodków południowego pobrzeża Bałtyku (Gdańsk, Królewiec, Wilno) z 2. poł. (a zwłaszcza 3. ćw.) XVII w. Do wspólnych cech zalicza się architektoniczny gzyms, kwiatową dekorację naroży tarczy i jej środkowego pola, motyw poziomki w wycinanych aplikacjach na dolnej płycie i przeciwwadze zapadnika bicia. Wyróżnia się indywidualnymi nóżkami, mieszczącymi się w estetyce i stylistyce dojrzałego baroku (2. poł. XVII w.). Pierścień cyfrowy nieoryginalny, nieco za szeroki, przykrywa część roślinnej dekoracji naroży tarczy I znacznie odstaje poziomem grawerunku od pozostałych zdobień zegara.
Niezwykle interesującym rozwiązaniem technicznym jest zastosowanie ruchomego zakończenia włącznika bicia, które umożliwia cofanie wskazówki i przestawianie godzin. W ten sposób zegarmistrzowi udało się pokonać największą bolączkę systemu zapadowego brak możliwości synchronizacji bicia i wskazówek przy ich cofaniu.
Autor zegara, Michael Pfunler, nie został odnotowany w słownikach zegarmistrzów.